Anne van HeerdtDe twee meest gestelde vragen bij Voice Over Agency zijn toch wel: “Kan ik voice-over worden?” en “Hoe word ik stemacteur?”.
Voor deze vragen verwijzen we mensen meteen naar een prijzige opleiding stemacteren. Even aftikken en klaar. Nee, geintje natuurlijk. Was het maar zo simpel. Deze blog hebben we speciaal geschreven voor radiomensen en stemacteurs die al (wat) ervaring hebben met inspreken.
Je zal niet de eerste zijn die denkt dat het inspreken van bedrijfsfilms en commercials een lucratieve bijbaan is, wat ook nog eens superleuk is om te doen. En dat is het ook.. voor een select groepje stemmen. Stemmenbureaus zijn namelijk zeer spaarzaam met het toelaten van nieuwe voice-overs, in het kader van ‘never change a winning team’.
Onze Nederlandse voice-over agency staat bekend om zijn frisse exclusieve stemmen, maar wij voegen nieuwe stemmen slechts met mate toe. We moeten overtuigd echt zijn dat onze opdrachtgevers werk hebben voor nieuwe stemmen. Want voice-overs zonder werk: daar wordt niemand blij van. Maar stel dat jij al enige ervaring hebt met inspreken, hoe kun jij dan wel de ‘stemmencode’ kraken? Dat vertellen we je zo meteen.
Voice-over werk in 1980-2000
Veel voice-overs zullen de periode 1980-2000 als een mooi tijdperk herinneren. Er waren misschien 50 professionele voice-overs actief in Nederland, die samen alle commercials moesten inspreken. Schaarste is natuurlijk prettig bij onderhandelingen, en de voice-over tarieven lagen dan ook een stuk hoger dan nu. Vaak werd op locatie ingesproken (met de opdrachtgever erbij) dus de voice-over kon naast het inspreekwerk ook zijn kostbare reisuren in rekening brengen. Kortom: kassa! De prijzen voice-over lagen behoorlijk hoog.
De voice-overs in ‘the golden days of voice acting’ waren vaak bekende acteurs die ook als voice-over gevraagd werden, en bekende radio dj’s. Je had in die tijd overigens in die tijd niet zo heel veel radiozenders, dus je was al snel bekend. En voor die bekendheid werd betaald. Een keerzijde voor de adverteerder was er zeker: veel commercials klonken met dezelfde ‘mooie zware stemmen’ vergelijkbaar en dezelfde stemacteur hoorde je regelmatig twee keer in hetzelfde reclameblok voor verschillende adverteerders.
Stemacteur vacatures na 2000
De opkomst van het internet maakte gaf freelancers enorm veel nieuwe mogelijkheden. Moest je voorheen de weg weten bij radiostations in Hilversum of reclamebureaus op de Amsterdamse gracht, nu was het vooral een kwestie jezelf zichtbaar te maken. De online marketing deed zijn intrede bij stemacteurs. Platforms als voice-over.agency gingen zich toespitsen op die online zichtbaarheid, waardoor de stemacteur niet zelf de hele dag met digitale advertenties hoeft te zijn. Tegelijkertijd is er voor opdrachtgevers een veel breder en makkelijker doorzoekbaar stemmenaanbod. Hierdoor klinken bedrijfsfilms en commercials anno nu veel gevarieerder. Voor ieder wat wils.
Leren stemacteren
Allereerst moet je weten dat de meeste opdrachten en voice-over vacatures het inspreken van bedrijfsfilms betreffen. Die leveren wel minder op dan de lucratieve radio en tv-commercials van vroeger, maar… er is ook veel meer werk in. Tegelijkertijd is het inspreken van bedrijfsfilms echt niet makkelijker dan het opnemen van een radiocommercial. Ga maar na: een commercial van 20 seconden met een droge mededeling vs. een mission statement van 3 minuten namens een bedrijf boeiend vertellen. Daar zit wel een verschil in. Het vergt acteer-ervaring, ons vak heet natuurlijk ook niet voor niets stem-‘acteren’ al lijkt het dat iedereen in een paar tellen kan leren stemacteren.
Het acteer-element onderscheidt ook de stemacteur van de radio voice-over met gewoon een mooie stem. Hij of zij is beter een gevoel over te brengen. Acteertalent zal je dus zeker helpen, maar als je er wat aanleg voor hebt zou je ook een vooropleiding theater kunnen doen of jezelf aanmelden bij een toneelvereniging. Zo doe je de benodigde acteerervaring op waardoor je ook automatisch beter zult stemacteren. Want de meest gevraagde voice-overs in Nederland kunnen hun stem moeiteloos aanpassen aan ieder karakter. Het is dus zaak dit goed onder de knie te krijgen. Ook het lezen van blogs met tips voor stemacteurs kunnen helpen.
Stemacteur werk krijgen
Voor de meeste stemacteurs is dit het meest moeilijke onderdeel. De meeste mensen die zich bedachten om stemacteur te worden beginnen met zichzelf aan te melden als stemacteur ofwel inschrijven stemmenbureau. Maar je moet weten dat de meeste Amsterdamse stemmenbureaus wel een paar honderd inschrijvingen per jaar ontvangen, en in Hilversum en Rotterdam zal het bij de stemmenbureaus niet veel anders zijn. Dus hier beginnen is niet de makkelijkste weg, of je moet de beste sollicitatie in de geschiedenis van voice-over vacatures kunnen bewerkstelligen, natuurlijk ;-).
Nu speelt er ook nog iets anders. Ervaren stemacteurs zijn volgens stemmenbureaus beter, omdat ze simpelweg….meer ervaring hebben. Maar omdat jij niet bent ingeschreven bij een stemmenbureau, of je bent wel ingeschreven maar ze zetten je niet online zodat je er nog niets aan hebt, zit je alsnog zonder werk en dus ervaring. De beste manier om toch ervaring op te doen is dan jezelf ‘gratis’ aan te bieden. Niet alleen een ambiteuze voice-over Nederlands gaat zo te werk, ook in de zeer competitieve Britse voice-over markt gaat men vaak zo aan de slag.
Cursus stemacteren & audities doen?
Dat gratis voice-overs inspreken klinkt nobeler dan het is, want je benaderd gewoon serieuze videoproductie bedrijven en zegt dat je de eerste opdracht als gratis voice-over aanbiedt. Vervolgens ga je bij de volgende opdrachten alsnog factureren. Het is een strategie die voor velen heeft gewerkt, maar ook uiteraard een keiharde ervaring kan zijn. Want wordt je vervolgens nooit als stemacteur gevraagd, dan ben je misschien toch niet zo goed als je zelf dacht. Maar, positief als we zijn, ook dat is een nuttige ervaring: dan is het tijd om iets anders te gaan of… een nieuwe cursus stemacteren en audities te blijven doen om vervolgens hopelijk alsnog een goede stemacteur of voice-over worden ;-).